51 yıl önce kurulan Türk Havacılık Uzay Sanayii ile ilgili üretim yapan TUSAŞ, Türkiye’nin savunma sanayiinde önemli yere sahip. TUSAŞ’ta, Türkiye için kritik öneme sahip helikopter, uçak, insansız hava aracı ve uzay sistemleri üretiliyor.
Türk savunma ve havacılık sanayisinin lider şirketlerinden Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Anonim Şirketi (TUSAŞ), yürüttüğü projelerle güvenlik güçlerine güç katıp, bu alandaki dışa bağımlılığı azaltıyor.
TUSAŞ, ilk olarak 28 Haziran 1973 tarihinde Türkiye’nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde yapılandı.
TUSAŞ HAVACILIK
Türk Hava Kuvvetleri’nin savaş uçağı ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak F-16 uçaklarının kullanılması kararı ile birlikte; F-16 uçağının üretimi, uçak üzerindeki sistemlerin entegrasyonu ve uçuş testlerini yaparak Hava Kuvvetlerine teslim etmek üzere TUSAŞ tarafından 1984 yılında TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAİ), Türk-ABD ortak yatırım şirketi olarak 25 yıllığına kuruldu.
25 yıllık süreç tamamlanmadan, 2005 yılında TAI’nin yabancı hisseleri Türk hissedarlar tarafından satın alınarak şirket yeniden yapılandırıldı.
TÜRKİYE’NİN TEKNOLOJİ MERKEZİ
Bu kapsamda TAI ve TUSAŞ birleşerek, TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. çatısı altında faaliyetlerini genişletti, havacılık ve uzay sanayi sistemlerinin geliştirilmesi, modernizasyonu, üretimi, sistem entegrasyonu ve yaşam döngüsü destek süreçlerinde Türkiye’nin teknoloji merkezi konumuna geldi.
TUSAŞ İLK 500 ŞİRKET İÇİNDE 17’NCİ
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması sonuçlarına göre, Türk savunma sanayisi şirketleri listedeki başarılarıyla dikkati çekti. Listede, üretimden satışlara göre yapılan sıralamada savunma sanayisi adına en üst sırada milli hava araçlarının tasarım ve üretimini gerçekleştiren TUSAŞ yer aldı. TUSAŞ, 55 milyar 183 milyon 358 bin 122 lira üretimden satış rakamıyla 13 basamak yükselip 17’nci oldu.
ÜRETİM GRUPLARI
Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, proje konularına bağlı olarak; Havacılık Yapısalları Grubu, Uçak Grubu, Helikopter Grubu, İnsansız Hava Aracı (İHA) Sistemleri Grubu, Uzay Sistemleri Grubu, Milli Muharip Uçak Grubu ve Mühendislik Grubu olmak üzere altı stratejik iş merkezi bünyesinde örgütleniyor.
ENTEGRE LOJİSTİK DESTEK
Ayrıca, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından tasarlanan/üretilen tüm ürünlerle ilgili olarak entegre lojistik destek hizmeti sağlanıyor.
TERÖRÜN HEDEF ALDIĞI TUSAŞ TÜRKİYE’NİN HAVACILIKTAKİ GÜCÜ
Ankara’nın Kahramankazan ilçesindeki yerleşkesi terör saldırısının hedefi olan Türk savunma ve havacılık sanayisinin lider şirketlerinden TUSAŞ, başta Türkiye’yi 5. nesil uçak üretebilen az sayıda ülke arasına sokacak Milli Muharip Uçak KAAN olmak üzere birçok önemli proje yürütüyor.
Şirket bugüne kadar hayata geçirdiği önemli projelerle Türk savunma sanayisinin güçlenmesine büyük katkı sağladı. Şirketin koordinasyonunda üretilen T129 ATAK Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri, T70 Genel Maksat Helikopteri, ANKA ve AKSUNGUR insansız hava araçları gibi hava platformları güvenlik güçlerine hizmet veriyor.
HÜRKUŞ Temel Eğitim Uçağı, HÜRJET Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı ve GÖKBEY Genel Maksat Helikopteri gibi ürünler envantere girmek için gün sayıyor, insansız savaş uçağı ANKA III’ün testleri de yoğun şekilde sürüyor.
TUSAŞ KAAN’IN DA MİMARI
Şirketin en önemli projelerinden biri de yapım süreci devam eden Milli Muharip Uçak KAAN, ülkenin havacılık tarihi açısından önemli bir dönüm noktasını oluşturuyor.
KAAN projesi sayesinde Türkiye, savaş uçağı tasarımı ve üretimi konusunda dünyanın sayılı ülkeleri arasına girme yolunda önemli bir adım atıyor. KAAN, Türkiye’yi, dünyada 5. nesil uçak üretebilen az sayıdaki ülke arasına sokacak.
Proje, Türkiye’nin savunma sanayisindeki bağımsızlığını güçlendirerek, dışa bağımlılığını azaltacak. KAAN’ın 2028 yılında Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmesi hedefleniyor.
TUSAŞ, dünya çapında da dikkati çeken başarılara imza attı. Şirket, son olarak Azerbaycan’ın envanterinde yer alan Su-25 uçaklarının modernizasyonunu yaparak bu ülkeye teslim etti.
ÜRÜNLER/HELİKOPTER:
AĞIR SINIF TAARRUZ HELİKOPTERİ
T129 ATAK ve T625 GÖKBEY Projeleri kapsamında kazanılan teknolojik bilgi birikimi ve operasyonel tecrübe neticesinde “Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Projesi”ne başlandı.
Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Projesi; artırılmış faydalı yük ve mühimmat kapasitesi (lançerler hariç 1.200kg), modern aviyonik sistemler, düşürülmüş lojistik maliyet ve yüksek performans hedefleri doğrultusunda tamamen yerli ve milli kabiliyetler ile tasarlandı.
T625 GÖKBEY
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ve diğer ihtiyaç sahibi makamların, genel maksat helikopteri ihtiyaçlarının özgün bir platform ile karşılanması hedefiyle yürütülmekte olan Özgün Helikopter Programı, 15 Haziran 2010 tarihinde toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi (SSİK) kararı ile başlatıldı.
Helikopterin geniş görev yelpazesine sahip olmasından ötürü taşıma, VIP, kargo, hava ambulans, arama kurtarma ve kıyı ötesi taşıma görevlerini icra edebilecek.
Helikopterin, EASA (European Aviation Safety Authority) ve SHGM (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü) tarafından sertifiye edilmesi ile ilgili çalışmalar program ile birlikte sürdürülüyor.
T129 ATAK
T129 ATAK Helikopteri, Türk Silahlı Kuvvetlerinin taarruz helikopteri ihtiyacını karşılamak amacıyla Türkiye’ye özgü millî kabiliyetler kullanılarak geliştirildi.
7 Eylül 2007 tarihinde Savunma Sanayi Başkanlığı ile imzalanan sözleşme çerçevesinde TUSAŞ, ana yüklenici olarak platform geliştirme, sistem entegrasyonu, test ve doğrulama, seri üretim ve ömür devri lojistik desteği sorumluluğunu üstlendi.
T129 ATAK Helikopterinin performansı zorlu “sıcak hava-yüksek irtifa” görevleri için optimize edilmiş olup, gece ve gündüz koşullarında yüksek manevra ve performans kabiliyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin operasyonlarında etkin bir şekilde görev yapıyor.
T70 GENEL MAKSAT HELİKOPTER PROGRAMI
Program kapsamında, TUSAŞ ana yükleniciliğinde ve Sikorsky, Aselsan, TEI, Alp Havacılık firmalarının alt yükleniciliğinde, Sikorsky Aircraft firmasının S70i Helikopteri’nden yola çıkılarak geliştirilecek olan 109 adet T70 Genel Maksat Helikopteri, Türkiye’de lisans altında üretim modeliyle, 6 farklı kullanıcıya teslim edilecek.
Türk Genel Maksat Helikopteri Programı ile ülkemizin genel maksat helikopter ihtiyacı karşılanmış olacak ve Türk endüstrisi, askeri ve sivil alanlarda yurtiçi ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli rol alacak.
Projede Ocak 2024 itibarıyla 14 helikopter teslim edilmiş olup, 9 helikopterin üretim süreci devam ederken 19 helikopterin montaj faaliyetleri sürüyor.
ÜRÜNLER/UÇAKLAR:
HÜRJET
HÜRKUŞ
HÜRKUŞ GÖREV UÇAĞI
T38 ARI
ERCİYES C-130
BARIŞ KARTALI HİK
MELTEM II CN-235
MELTEM III ATR-72ÜRÜNLER/ İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI
AKSUNGUR
ANKA
ANKA III
ÜRÜNLER/HEDEF UÇAK SİSTEMLERİ
ŞİMŞEK
ÜRÜNLER/UZAY SİSTEMLERİ YER GÖZLEM VE KEŞİF UYDULARI
GÖKTÜRK – 3
GÖKTÜRK – Y
UZAY SİSTEMLERİ HABERLEŞME UYDULARI
TÜRKSAT 6A
YENİ NESİL HABERLEŞME UYDULARIUZAY SİSTEMLERİ ENTEGRASYON VE TEST MERKEZİ
YENİ ÜRÜNLER VE ÖZGÜN GELİŞTİRME
KAHRAMANKAZAN MERKEZ YERLEŞKESİ
1973’ten beri Türk Havacılık ve Uzay Sanayii’nin merkezi olan Ankara’da bulunan Kahramankazan Merkez Yerleşkesi, yıllar içinde gerçekleştirdiği büyük atılımlarla bugün gökyüzünün geleceğinin tasarlandığı dev bir teknoloji kampüsü olma kimliğini üstleniyor.
Türkiye’nin lider, dünyanın önde gelen havacılık ve uzay şirketleri arasındaki konumuyla özgün tasarım aşamasından yerli imkanlarla gerçeğe dönüştürülen; uçak, helikopter, insansız hava aracı, uydu teknolojileri ve komponentler bu üste global endüstriyle rekabet eden ürünler haline geliyor.
Havacılık ve uzay alanındaki teknolojilerin hayat bulduğu bu 4 milyon metrekarelik yerleşkede gökyüzünün sınırlarını zorlayan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii çalışanlarına özel bir ekosistem bulunuyor.
TESİSTE KREŞ VE ANAOKULU VAR
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Sosyal Tesisleri, Kahramankazan yerleşkesinde üretim tesislerimizin yanında 650 bin metrekarelik bir alan üzerine kurulu tesislerinde; lojman, market, postane, banka, hobi bahçeleri, çocuk parkları, açık ve kapalı alan spor alanları, cami, misafirhane, rekreasyon alanı, kreş, anaokulu, ilköğretim okulu ve lise bulunuyor.