Seçim yasasında düzenleme ile baraj düşüyor, ittifak sistemi değişiyor

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin açıklamalarının ardından yeniden gündeme gelen siyasi partiler ve seçim yasalarına ilişkin yapılacak değişikliklerle ilgili detaylar ortaya çıktı. Buna göre oluşturulan komisyon çalışmalarını yaptı ve alternatifli bir taslak metni hazırlandı. İşte son dakika haberine ilişkin detaylar…

Bir süredir üzerinde çalışmalar devam eden ve Devlet Bahçeli’nin açıklamaları sonrası tekrar gündeme gelen siyasi partiler ve seçim yasasına ilişkin taslakta yer alan detaylar ortaya çıktı. Peki siyasi partiler ve seçim yasası taslağında neler var? Taslakta alternatifler neler? İşte herkesi ilgilendiren haberin detayları…

BAHÇELİ DİKKAT ÇEKMİŞTİ
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin açıklamalarında şu ifadeler yer almıştı: “Seçim Kanunlarında gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Ülke seçim barajı makul düzeye indirilmeli ve siyasi partilerin ittifak kurması halinde de uygulanmalıdır. Mahalli idareler seçim sistemi Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine uygun hale getirilmelidir. Milletvekili adaylığı ve belediye başkan adaylığı şartları gözden geçirilmelidir. Muhtarlık seçimlerinde adaylık şartları ve süreci yasal düzenlemeye kavuşturulmalıdır.”

İŞTE TASLAKTAKİ BAŞLIKLAR

BARAJ TARTIŞMASI: Taslakta barajın kaldırılması, yüzde 5 ya da yüzde 7’ye indirilmesi yönünde üç alternatif bulunuyor. En yakın ihtimal ise yüzde 7 olarak görülüyor.

İTTİFAKLAR İÇİN ÖZEL DÜZENLEME: Bu süreçte ittifakların yapısı, seçime katılma şekilleri de tartışmaya açıldı. İttifaklar için özel bir baraj uygulanması da çalışmalarından başladığından bu yana gündemde olan konulardan biri. Bu konuda iki alternatif bulunuyor. Bunlardan ilki ittifak içinde de baraj uygulanması. Bu durumda ittifakta yer alan her parti ülke barajı ya da yapılacak düzenleme ile getirilecek ittifak barajı kadar oy almak zorunda olacak. Belirlenen barajı geçemeyen parti ittifak da yapsa milletvekili çıkartamayacak.

KADEMELİ BARAJ: İkinci alternatif ise barajın ittifakta yer alan parti sayısına göre kademeli şekilde artması. Örneğin iki parti için baraj yüzde 10 ise üç parti için yüzde 12, dört parti için yüzde 14 olacak.

KÜÇÜK PARTİLERE ÖZEL DÜZENLEME: Küçük partiler için de kamuoyunda Türkiye milletvekilliği olarak bilinen modele geri dönülecek. Belli sayıda milletvekili seçim çevrelerine dağıtılmayıp bunun için ayrılacak. Partiler aldıkları oylara göre Türkiye barajına gerek kalmadan bu kontenjandan milletvekili çıkartıp parlamentoda temsil edilebilecek.

SEÇİM SİSTEMİ: 3 alternatif bulunuyor. Dar, daraltılmış bölge ve mevcut sistemle devam edip 18’den fazla milletvekili çıkartan illerin 10’ar milletvekili olacak şekilde seçim bölgelerine ayrılması. Dar bölgede her seçim çevresinden bir milletvekili seçilecek. Daraltılmış bölge için de her bölgede 5-6-7 milletvekili çıkması gibi alternatifler bulunuyor. Ancak en güçlü ve hayata geçirilme olasılığı en yüksek alternatif büyük şehirlerdeki seçim bölgelerinin sayısının arttırılması.

SEÇİME KATILMA ŞARTLARI: Milletvekili transferi gibi demokrasi dışı yöntemlerle yeni kurulan partilerin seçime girmesinin önüne geçmek için de çalışma yapıldı. Buradaki alternatifler, “seçime 6 ay süre kalan partilerin belli oranda örgütlenme kriterinin kaldırılması”, “seçime girme kriterleri arasından grup kurmanın çıkartılması”, “grupların seçimden sonra oluşması ve daha sonra yeni kurulan partilere 20’nin üzerinde milletvekili olsa bile grup hakkı verilmemesi” olarak sıralanıyor.

İÇTÜZÜK VE SİYASİ ETİK: TBMM Başkanı Mustafa Şentop, bütçe görüşmeleri sırasında ve geçen günlerde İç Tüzük’ün değiştirilmesi gerektiğinin altını çizmiş ve partilere bu konuda çağrı yapacağı mesajı vermişti. Siyasi etik komisyonu kurulması konusunda da hazırlık yapıldığı ve önümüzdeki haftalarda konunun gündeme taşınabileceği belirtiliyor.