Patates soğan çetesi yine işbaşında!

Niğde’de kar yağdı. Patatesin toprak altında kalma süresi uzadı. Bunu fırsat bilen stokçu piyasaya ürün vermedi. Büyük kentlerdeki toptancılar da ürün azalınca ‘peşin para olmadan satmam’ diye tutturdu. Patates fiyatı arttı, olan tüketiciye oldu.
Son yıllarda her kış ortaya çıkan patates-soğan çetesi yine iş başında. Dünyayı etkisi altına alan, binlerce insanın ölümüne sebep olan koronavirüs korkusu sebebiyle gıda stokçuluğu artınca, fırsatçılar da ellerini ovuşturmaya başladı.
Stokçular market raflarında makarna, bulgur, mercimek, pirinç ve temizlik maddelerini evlerine depoladı, ihtiyacından çok fazla ürün satın aldı, ihtiyacı kadar almaya özen gösterenlere alacak bir şey bırakmadı. Bunları takip eden fırsatçılar, tüketicinin en çok ilgi gösterdiği ürünlerde fiyatları katladı. Bir paket makarna 15 liraya kadar çıkarken dezenfektan fiyatları 20 kat, kolonya fiyatları 15 kat arttı. Üstelik birçok satıcı fiyatlar daha da yükselir düşüncesiyle piyasaya verdiği ürün miktarını kısıtladı. Bu fırsatçı furyasına patates ve soğan toptancıları da katıldı.
Bazı patates ve soğan toptancıları, üç hafta önce toptan fiyatı 1 lira olan ürünlerin fiyatını önce 2 liraya yükseltti. Bu hafta ise 3,5 liraya kadar yükseltti. Toptan fiyatı artan bu ürünlerin perakende fiyatları da semtine göre 4 lira-7 lira arasında satılmaya başladı.
YETERLİ ÜRÜN VAR, FAZLA ALMAK İSRAF DEMEK
Virüsün ülkemizde yayılmasından sonra market raflarını boşaltanlara çağrı, İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’nden (İSTESOB) geldi. İSTESOB Başkanı Faik Yılmaz “Vatandaşlarımızın içi rahat olsun. Dükkanlarımızda herkese yetecek kadar ürün var ve zam yok. Tedarik zinciri problemsiz çalışıyor. İhtiyaç fazlası ürün alırsanız sadece israf yapmış olursunuz” dedi. Yılmaz “Sadece elimizdeki ürünler bile İstanbul halkına yeter de artar” derken, vatandaşların ‘Esnaf Rehberi’ uygulaması ile bölgesindeki esnafın iletişim bilgilerine ulaşabileceğini kaydetti.
PEŞİN PARAN VARSA PATATES KAMYONDA
Fırsatçılığın bir başka türü de “peşin para” dayatması ile yapılıyor. İstanbul’da faaliyet gösteren market zincirlerinden Seyhanlar’ın Genel Müdürü Cevat Çelik, bu uygulamaya isyan etti. Patates ve soğan toptancılarının “Paran peşinse kamyon kapında” dediğini aktaran Çelik “Çalıştığımız bir vade planı var. Buna göre mal istiyorum ama peşin para olmadan ürün vermekten kaçınıyor” diyerek bunun da bir fırsatçılık olduğunu ifade ediyor.
NİĞDE’YE KAR YAĞINCA FIRSATÇI ÜRÜNÜ SAKLADI
Cevat Çelik’in anlattığı bir başka fırsatçılık çeşidi de ürünü üretim merkezinde depolayanlarla ilgili. Niğde’de geçtiğimiz hafta kar yağdı. Yağan karla fırsatçılara gün doğdu. Hava sıcaklığı yükselseydi, patates ve soğanı toprak altındaki depolarla mağaralarda saklayanlar, çillenmesinden korkup piyasaya verecekti. Kar yağması onların elini güçlendirdi. Ürünlerini daha uzun süre saklama fırsatı bulan stokçular fiyatları da artırmış oldu.
DÜNYA CAN DERDİNDEYKEN AKLINDAN BİLE GEÇİRMEMELİ
Tüketici Başvru Merkezi (TBM) Başkanı Aydın Ağaoğlu, bütün dünyanın aynı anda can korkusuyla yaşadığı bir dönemde fırsatçılara, stokçulara isyan etti. Ülkelerin birbirine maske, sağlık ve tanı kiti gönderdiği, yardımlaştığı bir dönemde evine ihtiyacından fazla ürün stoklayanların, gıda ve temizlik maddesini stoklayarak kat kat yüksek fiyattan satanlarla hiçbir farkının olmadığını söyleyen Aydın Ağaoğlu, üreticisinden tüketicisine, satıcısına kadar herkesi bu zor zamanda insaflı olmaya çağırdı.