Elektrik faturaları hem cep yakacak, hem de fena çarpacak!

Elektriğe yapılan konutlarda yüzde 9, sanayi abonelerinde yüzde 14’lük zam sonrası Elektrik Mühendisleri Odası’ndan (EMO) bir açıklama geldi. Enerji Piyasası Denetleme Kurulu’nun (EPDK) Resmi Gazete’de yayımladığı yeni zamları eleştiren EMO açıklamasında, “Türk tipi başkanlık sistemiyle’ enerji fiyatları için 3’er aylık dönemler halinde uygulanan maliyet esaslı fiyatlandırma mekanizması fiilen ortadan kaldırılarak, “her ay zam” düzenine geçildi. Daha geçen ay elektrik fiyatlarına yüksek oranlı zam yapılmışken, 1 Eylül itibarıyla yeniden zamlar geldi” ifadeleri kullanıldı.
Yeni zamların gerçerli olduğu 1 Eylül tarihine vurgu yapılan açıklamada, bir önceki zamların da 1 Ağustos gibi çok yakın bir tarihte yapılması eleştirildi.
EMO’nun açıklamasındaki en çok dikkat çeken bölümü ise 4 kişilik bir ailenin elektrik faturasının önceki aya göre ne kadar artığının hesaplandığı bölüm oldu. Yapılan hesaplamalara göre 4 kişilik bir ailenin aylık elektrik faturası 116 liradan 126 liraya çıktı. Geçen yıl aynı kullanımı yapan ailenin bu yıl 33 lira daha fazla ödeyeceği açıklamda yer aldı.
ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI’NIN RAPORU
“Elektrik fiyatları 1 Ağustos zammının ardından 1 Eylül itibarıyla yeniden artırıldı. EPDKnın dünkü Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayımladığı tarife tablolarına göre konut kullanıcıları için elektrik fiyat artışı yüzde 9 olurken, sanayi abonelerine yüzde 14 oranında zam yapıldı. Yapılan yeni zamla asgari 230 kilovatsaatlik tüketim üzerinden 4 kişilik bir ailenin aylık elektrik faturası 116 liradan 126 liraya çıktı. Böylece geçen yıla göre toplamda yüzde 33e ulaşan zam oranıyla 4 kişilik bir aile aynı elektrik tüketimi için 31 lira daha fazla ödemek zorunda kalacak. Sanayi, ticarethane ve tarımsal sulama abonelerine yapılan zam oranı ise yılbaşından itibaren yüzde 44‘ü aştı.
Ülkemizde uygulanan ekonomi politikaları ve enerji alanındaki dışa bağımlılık nedeniyle döviz kur artışları ve enflasyon artışıyla başlayan ekonomik kriz, enerji fiyatlarını tırmandırıyor. Anayasa değişikliği ve seçimlerin ardından yürürlüğe giren “Türk tipi başkanlık sistemiyle” enerji fiyatları için 3er aylık dönemler halinde uygulanan maliyet esaslı fiyatlandırma mekanizması fiilen ortadan kaldırılarak, “her ay zam” düzenine geçildi. Daha geçen ay elektrik fiyatlarına yüksek oranlı zam yapılmışken, 1 Eylül itibarıyla yeniden zamlar geldi.
Resmi Gazetenin dünkü mükerrer sayısında EPDKnın yayımladığı tarife tablolarına göre 1 Eylül 2018den itibaren geçerli olan yüksek zamlar; çıplak enerji bedeli ve perakende hizmet bedelini kapsayan perakende enerji bedellerine yapılan yüksek zamlardan kaynaklandı. Perakende enerji bedelleri; 1 Ağustos 2018den açıklanan tarifeye göre 1 Eylül 2018 itibarıyla yüzde 13.26 ile yüzde 20.67 arasında değişen oranlarda artırıldı. Kayıp ve kaçak, iletim hizmeti ve dağıtım hizmeti bedellerini içeren dağıtım kalemine ise yüzde 0.05lik cüzi bir artış uygulandı.
Yeni zamlarla birlikte faturalara yansıtılan elektrik fiyatları kilovatsaat başına; ticarethanelerde 48.37, aydınlatmada 44.87, konutlarda 44.01, tarımsal sulamada 42.57, sanayide 41.96, genel aydınlatmada 39.52, şehit aileleri ve muharip malul gazilerde 21.07 kuruşa çıktı. Geçen yıl sonuna göre bakıldığında; fon ve vergi kesintileri hariç olan bu fiyat düzeyleriyle her 100 kilovat saat tüketim için sanayi kullanıcılarından 12.89 lira, ticarethanelerden 14.9 lira, meskenlerden 10.83 lira, şehit aileleri ve muharip malul gazilerden 5.12 lira, tarımsal sulama abonelerinden 13.12 lira, aydınlatma giderleri için kamu bütçesinden 13.72 lira, genel aydınlatma için de 8.38 lira daha fazla tahsilat yapılacak.
Bir evdeki asgari tüketim üzerinden 4 kişilik bir ailenin 230 kilovat saat elektrik harcadığı dikkate alındığında, fon ve vergi kesintileri de eklendiğinde konutların aylık faturası 126 liraya çıkacak. Geçen ay yapılan zamla aynı faturanın 115 lira olduğu göz önüne alınırsa, 1 ay içinde gelen zam 10 lirayı bulmuş oluyor. Geçen yıla göre ise konutların elektrik faturalarındaki artış 31 TLye ulaştı.
Elektrik fiyatlarında ardı ardına yapılan yüksek oranlı zamlar bir kısır döngüye girildiğinin işaretidir. Çünkü elektrik fiyatlarındaki artış ekonomi içerisinde tüm ürünlerin fiyatlarında artış anlamına gelmektedir. Ekonomi yönetiminde yaşanan kriz, elektrik fiyatlarındaki artışın devam edeceğini göstermektedir. Elektrik fiyatlarındaki can yakıcı artışları durdurmak için kısa vadede önlemler alınması zorunludur. Bunun için kar esaslı piyasa politikaları yerine ülkemiz kaynaklarının en iyi şekilde değerlendirileceği ve farklı elektrik üretim kaynaklarının birbirlerinin maliyetlerini sübvanse edecek biçimde fiyatlandırılmasını sağlayacak yeni bir düzene geçilmesi gerekmektedir. Bu ise ancak ve ancak kamu yararının esas alan siyasi ve ticari müdahalelerden uzak kamusal bir yapı oluşturulmasını gerektirmektedir.”