Ekointernet Haber Ulusal Haber Portalı
Çin, vatandaşlarını kontrol için kullandığı yapay zeka temelli gözetleme sistemini 18 ülkeye ihraç etti. Sistemi alan ülkelerin çoğu totaliter eğilimli.
Çin’in vatandaşlarını yoğun bir şekilde gözetlediği yeni bir bilgi değil. Ülke genelinde 2017 yılında 170 milyon gözetleme kamerası (CCTV) bulunuyordu. Bu kameralar aracılığı ile bir kaç dakika içinde bir şahsın kimliği tespit edilebiliyor. Çin’deki CCTV kameralarının sayısının geçen yıl ise 600 milyona çıktığı tahmin ediliyor. Yani her iki Çinli bir kamera tarafından kontrol ediliyor.
Bu yoğun kamera kontrolünün arkasında ECU 911 isimli bir sistem bulunuyor. Sistem Huawei ve CEIEC (Çin Ulusal İmport Expotrt Şirketi) isimli batıda pek tanınmayan bir devlet şirketi tarafından geliştirilmiş. Çinde başarı ile yıllarda denenen sistem, başta ipek yolu üzerinde bulunan ülkeler olmak üzere bir çok ülkeye de ihraç edildi. Çin sadece ürün değil “gözetleyen devlet” yani sadece bir yazılım veya program değil bir “gözetleme paketi“ de ihraç etmiş oluyor. Kameraların yanında, izleme ve yüz tanıma yazılımları da pakette bulunuyor.
New York Times’da yer alan bir habere göre Çin’in “gözetleyen devlet” sistemi 18 ülkede tarafından kullanılıyor. Bu sistemi uygulayan ülkeler arasında Pakistan, Özbekistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Simbabwe ve Almanya da bulunuyor. Ürünü totatiliter yöntemlerle yönetilen ülkelerin yanında, Almanya gibi gelişmiş demokrasiye sahip bir ülkenin de tercih etmesi dikkat çekici. Sistemin totaliter ülkelerin gücünü arttıran bir boyutu olması kullanılan ülkeler görülünce daha iyi anlaşılıyor. Kullanıcılar arasında Bolivya, Angola ve Venezuela da bulunuyor.
Çin bu ihracı ile sadece döviz elde etmiyor aynı zamanda dijital ekonominin en önemli ham maddesi olan verilere de ulaşabiliyor. Sistemin kullanıldığı ülkelerden biri olan Ekvator, bu hizmetin karşılığını para olarak değil petrol olarak ödüyor. Ülkede çıkartılan madenlerin yüzde 80’i Çin’e gidiyor. Çin, Ekvator’un hem fiziksel hem de dijital ham maddelerine nerdeyse tamamen hakim.
