Bayram günleri, dînî ve millî bakımdan çok önemli olan, milletçe hep birlikte sevinç ve huzur içinde kutladığımız günlerdir. Mübârek gün ve gecelerde günahlar affedildiği için, Müslümanlar bu zamanlarda sevinçli ve neşelidirler.
Müslümanların birbiriyle kaynaştığı, küs olanların barıştığı, fakir, fukara ve yetimlerin sevindirildiği, akraba ve tanıdıkların ziyâret edildiği bayram günleri, bütün İslâm mem-leketlerinde özel bir surette bugüne kadar kutlanarak gelmiştir.
Bayram günlerinde herkes, temiz giyinir. Çocuklara yeni elbiseler alınır. Fakir, öksüz ve yetimler sevindirilir. Ekseriya, Bayram namazından sonra kabirler ziyâret edilir, geçmişlerin, akraba ve din büyüklerinin ruhu için Kur’ân-ı kerîm okunur, duâ edilir ve sadakalar verilir. Daha sonra da, aile büyükleri, dost, akraba, arkadaş ve tanıdıklar ziyâret edilir. Çocuklar babalarının ve aile büyüklerinin, gençler de yaşlıların ellerini öperler. İslâmiyetin izin verdiği ölçüler içinde neşelenilir ve lâtifeler yapılır. Böylece, Müslümanların bir arada sevinme ve kaynaşma günleri olan bayramlarla, İslâm toplumunun kültür mirası olan güzel örf, âdet ve gelenekler nesilden nesile aktarılmış olunur.
Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” Medine’ye hicret edince, Medinelilerin câhiliye âdetlerinden kalma bayramları kutladıklarını görünce; “Allahü teâlâ size onlardan daha hayırlı iki bayram (Ramazan ve Kurban Bayramı) ihsan etti.” buyurarak Müslümanlara sevinç ve neşe günlerini bildirmiştir.
Ayrıca İslâm büyükleri, bir Müslümanın Allahü teâlânın emirlerine uyup, yasaklarından sakınarak, günah işlemeden, haram lokma yemeden geçirdiği günleri de bayram kabul etmişlerdir. Cennete gi-rildiğinde ise en büyük bayramdır.
BAYRAM HAZIRLIĞI
Bayram öncesi, yiyecek ve giyecek için alışverişler, ev ve çevre temizliği yapılır. Çocuklara yeni elbiseler alınır. Fakir, öksüz ve yetimler sevindirilir. Bayram günlerinde herkes, temiz giyinir. Bayram namazından sonra, kabirler ziyâret edilir; geç-mişlerin, akraba ve din büyüklerinin ruhu için Kur’ân-ı kerîm okunur, duâ edilir ve sadakalar verilir. Daha sonra da, aile büyükleri, dost, akraba, arkadaş ve tanıdıklar ziyâret edilir.
Bayram günlerinin sünnetleri:
1 – Erken kalkmak,
2 – Gusül abdesti almak,
3 – Misvâk kullanmak,
4 – Güzel koku sürünmek,
5 – Yeni ve temiz elbise giyinmek,
6 – Namazdan önce tatlı veya hurma yemek,
7 – Tek adette yemek,
8 – Yüzük takmak,
9 – Câmiye erken gitmek,
10 – Giderken sessiz tekbîr söylemek,
11 – Müslümanlara selâm vermek,
12 – Güler yüzlü ve tatlı dilli olmak,
13 – Müminlerle bayramlaşmak,
14 – Fakirlere sadaka vermek,
15 – Dargınları barıştırmak,
16 – Akrabayı ziyâret etmek,
17 – İslâmiyeti doğru olarak yayanlara yardım yapmak,
18 – Din kardeşlerini ziyâret etmek ve hediye götürmek,
19 – Kabirleri ziyâret etmek,
20 – Misafirlere ikram etmek,
21 – Çok duâ ve tevbe etmek,
22 – Sevindiğini belli etmek,
23 – Sadaka-i fıtrı, bayram nama-zından önce vermek.
BAYRAM GÜNÜ
Ramazan gittiği için değil, günahlarımız affolduğu için, büyük sevap ve nimete kavuştuğumuz için bayram yapıyoruz.
Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
“Bayram sabahı Müslümanlar, namaz için câmiler-de toplanınca, Allahü teâlâ, meleklere; “İşini yapıp ikmal edenin karşılığı nedir?” diye sorar. Melekler de; “Ücretini vermektir.” derler. Allahü teâlâ da; “Siz şahit olun ki, Ramazandaki oruçların ve namazların karşılığı olarak kullarıma kendi rızamı ve mağfiretimi verdim. Ey kullarım, bugün benden isteyin, izzet ve celâlim hakkı için istediklerinizi veririm.” buyurur.”
Peygamber efendimiz; “Ramazanın son günü Allahü teâlâ, oruç tutanları affeder.” buyurunca, Esh-âb-ı kirâm, (Yâ Resûlallah, o gün Kadir Gecesi mi?) diye suâl etti. Peygamber efen-dimiz buyurdu ki:
“Bilmez misiniz ki, iş yapana, işi bitirince ücreti verilir.”
Bu mükâfatları bilen bir Müslüman nasıl sevinmez ve bayram etmez ki? Bayram günleri sevinmek, neşelenmek gerekir.
Hadîs-i şerîfte; “Allahü teâlâ, Ramazanda dört sınıf insan hariç, herkesin günahlarını affeder. Bunlar; içki içmeye devam eden, ana-babasına âsi olan, sıla-i rahmi terkeden, mümin olmaktan ümidini kesendir.” buyuruldu.
Eğer bunlar tevbe ederse, Allahü teâlâ günahlarını af-feder.
Ne mutlu günahlardan sakınarak oruç tutanlara. Bunlar, asıl bayramı âhırette yapacaklardır.
BAYRAM NAMAZI
Bayram namazı iki rekâttir. Cemaatle kılınır. Birinci rekâtte Sübhâneke’den sonra tekbir getirilerek eller üç defa kulaklara kaldırılıp birinci ve ikincisinde iki yana salınır. Üçüncüsünde, göbek altına bağlanır. Fâtiha ve zamm-ı sûre okunup rükû ve secdeler yapılır. İkinci rekâte kalkılarak, Fâtiha ve zamm-ı sûre okunduktan sonra, tekbir getirilerek iki el yine üç defa kulaklara götürülür. Üçünde de eller yana salınır. Dördüncü tekbirde, eller kaldırılmayıp, rükûa eğilinir. Secdeler yapılıp oturduktan sonra, selâm verilir.
(Usûl: 2 salla 1 bağla, 3 salla 1 eğil)